3. İBADET-TEMİZLİK İLİŞKİSİ

 

(Abdest, Gusül, Teyemmüm, Beden ve Çevre Temizliği) 

• Temizlik ikiye aynlır;

​

a) Maddi temizlik: Beden, elbise ve çevre temizliği. b) Manevi temizlik: Kalbimizin kötü duygu ve düşüncelerden arındırılması anlamındaki temizlik (Kalp temizliği). 

​

• Dinimizde birçok ibadetin ön şartı temiz olmaktır. Örneğin; namaz kılmak ve Kur'an okumak için abdest almak, haftada en az bir defa gusül abdesti almak, namaz kılarken kılınacak yeri temizlemek, temiz elbiseler giymek.

 

• İbadetler aynı zamanda insanı manevi kirlerden de arındırır.

Örneğin; "Namaz insanı kötülükten alıkoyar" (Ankebut suresi, 45. ayet), zekat cimrilik huyundan kurtanr, hac kardeşlik ve birlik-beraberlik duygularını pekiştirir. 

 

► Beden Temizliği Beden, Allahü Teala'nın bize bir emanetidir. Emanete iyi bakmam en önemli yollanndan biri de onu temiz tutmaktır. 

​

"Allah temizdir, temizliği sever." (Hadis-i şerif) 

"Eğer müminlere zor gelmeyeceğini bilseydim, onlara her namaz için dişlerini firçalamalanm emrederdim." (Hadis-i şerif) 

-Peygamberimizin Beden Temizliği İle ilgili Sünnetleri:

​

» Haftada en az bir defa bütün vücudu yıkamak

» Uykudan kalkınca, yemekten önce ve sonra elleri yıkamak

» Dişleri günde birkaç defa fırçalamak (misvak)

» Kasık ve koltuk altı kıllanm temizlemek

» Tırnakları kesmek

» Küçük ve büyük abdestten sonra temizlenmek

» Sık sık ağzı ve burnu temizlemek

» Saçlarım temiz ve bakımlı tutmak 

-Gusül 

Gusül abdesti, bütün bedeni hiç kuru yer kalmayacak şekilde usulüne uygun olarak temizlemek demektir. Diğer adı "boy abdestindir. Akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış her Müslüman; erkek ise cünüplük durumunda, kadın ise adet ve lohusa durumlannın bitiminde gusül abdesti almak zorundadır. Gerekli durumlarda boy abdesti almayan bir müslüman namaz kılamaz, Kabe'yi tavaf edemez. 

"...Eğer cünüp oldunuz ise boy abdesti alın... 

(Maide suresi, 6. ayet) 

 

Gusül Abdestinin Farzları:

​

» Ağza su alıp çalkalamak

» Buruna su çekip temizlemek

» Bütün bedeni kuru yer kalmayacak şekilde yıkamak 

Gusül Abdestinin Alınışı:

​

» Önce euzü-besmele çekilir. (Euzübillahi mineşşeytanirracim. Bismillahirrahmanirrahim.)

» Niyet edilir. (Niyet ettim Allah nzası için gusül abdesti almaya)

» Eller, ağız ve burun yıkanır.

» Bedenin herhangi bir yerinde bulunan kider temizlenir.

» Avret bölgesi güzelce temizlenir.

» Namaz abdesti alınır.

» Bütün vücud, kuru yer kalmayacak şekilde yıkanır.

» Yıkanırken su israf edilmemelidir. 

-Abdest 

Abdest, vücudumuzun belirli organlarını usulüne uygun olarak yıkamak ve başımızı mesh etmek suretiyle yapılan temizlik niteliğinde bir ibadettir. Abdest almak, namaza hazırlık (namazın dışındaki) şartlanndandır. 
 

"Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığımız zaman yüzlerinizi, dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın, başlarınızı mesh edip topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın..."

(Maide suresi, 6. ayet) 

Abdestin Farzları:

 

» Yüzü yıkamak

» Kollan dirseklerle beraber yıkamak

» Başımızın dörtte birini ıslak elle mesh etmek

» Ayaktan topuklarla birlikte yıkamak 

Abdestin Alınışı:

​

» Önce euzü-besmele çekilir. (Euzübillahi mineşşeytanirracim. Bismillahirrahmanirrahim.)

» Niyet edilir. (Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya)

» Eller bileklere kadar üç kez yıkanır.

» Ağız ve burun üç kez yıkanır.

» Yüz, üç kez yıkanır.

» Önce sağ kol, sonra sol kol dirseklerle beraber üç kez yıkanır.

» Başımızın dörtte biri ıslak elle mesh edilir.

» Kulaklar temizlenir ve boyun mesh edilir.

» Önce sağ ayak, sonra sol ayak topuklarla birlikte üç kez yıkanır. 

​

Abdesti Bozan Durumlar:

​

» Tuvalet ihtiyacını gidermek

» Yellenmek » Kusmak

» Uyumak veya bayılmak

» Vücuttan kan, irin vb çıkması 

-Teyemmüm 

• Suyun bulunmadığı veya kullanımının uygun olmadığı yerlerde temiz toprak veya toprak cinsinden bir şeyle alınan abdeste teyemmüm denir. 

• Teyemmüm, abdest veya boy abdesti yerine geçici olarak alınır.

• Su bulunduğu zaman teyemmüm bozulur.

• Abdesti bozan durumlar teyemmümü de bozar.

• Teyemmüm, Islam'ın kolaylık dini olduğunun bir göstergesidir.

 
"... Su bulamamışsanız temiz toprakla teyemmüm edin de yüzünüzü ve (dirseklere kadar) ellerinizi onunla mesh edin. Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez fakat sizi tertemiz kılmak ve size verdiği nimetini tamamlamak ister, umulur ki şükredersiniz." (Maide suresi, 6. ayet) 

​

Teyemmümün Alınışı:

​

» Önce euzü-besmele çekilir. (Euzübillahi mineşşeytanirracim. Bismillahirrahmanirrahim.)

» Niyet edilir. (Niyet ettim Allah nzası için teyemmüm almaya)

» Eller temiz toprağa sürülerek silkelenir ve yüz mesh edilir.

» Eller temiz toprağa sürülerek silkelenir, önce sağ kol, sonra da sol kol mesh edilir. 
 

Teyemmümü Bozan Durumlar: 

» Abdesti bozan durumlar teyemmüm için de geçerlidir. 

- Mekan ve Çevre Temizliği 

Dinimizde temizliğin maddi kısmı sadece beden ve elbise temizliğinden ibaret değildir. Toplu bir şekilde kullandığımız ve faydalandığımız çevreyi de temiz tutmamız gerekir. Çünkü çevre dediğimiz yollar, sokaklar, parklar, bahçeler, oyun alanları, gökyüzü, denizler, göller, nehirler ve hatta uzay-evren hepimizin ortak kullanım alanlarıdır. 

"Göğü Allah yükseltti ve dengeyi o koydu. Sakın dengeyi bozmayın." (Rahman suresi, 7.-8. ayetler) "İnsanlann bizzat kendi işledikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu..."

(Rum suresi, 41. ayet) 

"Çevrenizi ve evlerinizi temiz tutunuz. Yahudilere benzemeyiniz. Çünkü onlar süprüntülerini evlerinde biriktirirler." (hadis-i şerif) 

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) "Sakın lânete uğrayanlardan olmamız." buyurunca, sahabeler, "Bunlar kimlerdirr diye sordular. Peygamberimiz de, "Herkesin gelip geçtiği yollara, gölgeliklere, su kenarlanna ve ağaçların altına abdest bozup kirletenlerdir." diye cevap verdi. 

 

Mekan ve Çevre Temizliği Konusunda Üzerimize Düşen Görevler:

 

» Çöpleri çöp kutusuna atmalıyız

» Ormanları, ağaçlan, bitkileri korumallyız.

» Denizleri, akarsulan, göller' vb su kaynaklannı kirletmemeliyiz.

» Evcil hayvanlanmızı parklarda bahçelerde dolaştınrken atıklarını temizlemeliyiz.

» İnsanları, özellikle hastalan, çocukları, bebekleri rahatsız edecek şekilde gürültü kirliliği yapmamallyız.

» Bütün bu konularda kendimiz duyarlı olduğumuz gibi başkalanna da örnek olmalıyız.